به گزارش یزدفردا از پایگاه اطلاع رسانی شهرداری طبس، طبق تحقیقی که دو تن از کارشناسان زراعت و منابع طبیعی در شهر طبس انجام داده‌اند درخت اکالیپتوس از گونه‌های غیربومی طبس بوده و مشکلاتی را برای شهروندان و فضای سبز طبس بوجود آورده است.

درخواست های مکرر شهروندان برای قطع درختان اکالیپتوس مجاور منزلشان گواه این موضوع است. هرچند وجود فضای سبز و درخت آثار و برکات فراوانی در بر دارد و انجام یک تحقیق برای لزوم از بین بردن یک گونه درخت غیر عادی و عجیب به نظر می‌رسد اما به اقرار نویسندگان دلایل کافی برای این موضوع وجود دارد.

تحقیق مذکور دربردارنده راهکاری تدریجی برای جایگزین نمودن درختان اکالیپتوس است. 

متن کامل تحقیق ارسال شده به شهرداری بدین شرح است:

شهردار محترم طبس

احتراما"به پيوست توضيحاتي در خصوص درخت اكاليپتوس و نحوه از بين بردن آن در شهر طبس ارائه ،اميد است درصورت تاييد نسبت به حذف تدريجي درخت اكاليپتوس اقدام گردد.

 شرح گیاه

درختان اكاليپتوس از درختان عظیم و سریع الرشداقیانوسیه است ولی به نقاط مختلف عالم انتشار یافته و جنگلهای وسیعی از آنرا در هند و مراکش ایجاد نموده اند.  این درخت نیز در حدود بیش از نیم قرن قبل به ایران وارد شده است و در مناطق جنوب کشور که محیط مناسبی برای آن بوده است کاشته شده و اکنون درختان کهن سال آن در فارس دیده می شود. در حدود سال های 1310 گونه های مختلفی از اکالیپتوس به ایران وارد شده و در شمال کشور کشت گردید.

محل مناسب رویش

گونه های اکالیپتوس بیشتر در زمینهای باتلاقی و مردابها و بر حسب نوع گونه اکالیپتوس در آب و هوای نیمه خشک و نیمه مرطوب ، خاک نسبتاً آهکی و ماسه ای بهتر رشد می نماید.

تاریخچه
ساکنان اولیه استرالیا- بومیهای استرالیایی- از برگهای اکالیپتوس برای درمان جراحات و پایین آوردن تب استفاده می کردند. آنها همچنین می دانستند اگر در منطقه بیابانی استرالیا به نام "آتبک" (Outpack)با بی آبی مواجه شوند، می توانند ریشه های اکالیپتوس را، که آکنده از آب است، از زمین برای رفع تشنگی بیرون آوردند.

انتشار اکالیپتوس در ایران :

 درخت اوکالیپتوس که آب و هوای گرم و مرطوب را می پسندد قریب به یک قرن پیش وارد ایران شده و در نواحی شمالی و جنوبی کشت شده است . اوکالیپتوس در شمال ایران بین چالوس و نوشهر کاشته شد ولی در اثر سرمای شدید در دی ماه سال 1340 این گیاه از بین رفت .ودر مناطق مختلفي همچون طبس نيز چند دهه اي است وارد شده كه يكي از مهمترين عوامل انتشار آن سريع الرشد بودن آن بوده است .كه البته اين موضوع با توجه به گرمي شديد طبس و نياز به گونه اي سريع الرشد ،دور از انتظار نبوده ،ولي در حال حاضر با توجه به اينكه اين گونه جزئي از فضاي سبز شهري گرديده و با توجه به وجود گونه هايي كاملا" مقاوم و هميشه سبز و مثمر در طبس از جمله خرما ،نارنج و زيتون و گونه هاي غير مثمر از جمله شيشه شور به نظر مي رسد حذف تدريجي اين گونه خالي از لطف نباشد.(با توجه به سريع الرشد نبودن گونه هاي فوق بهتر است در فضاي شهري به صورت تدريجي حذف گردد تا بلافاصله پس از حذف اين گونه، فضاي شهري از حالت سر سبزي خارج نشود)

در ذيل به مواردي چند در خصوص اينكه ،چرا گونه اكاليپتوس مي بايست حذف گردد ،ارائه، اميد است مردم عزيزشهرستان نيز در اين خصوص با اينجانب همنظر باشند.

1-مصرف آب این درختان بسیار بالا است و بومی استرالیا می باشند و در آنجا برای خشکاندن مردابها از اکالیپتوس استفاده می شود که سفره های آب زیرزمینی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند. حال با این شرایط کم آبی طبس قضاوت به عهده شما.
2-آستانه تحمل دمای این درختان 50 درجه بالای صفر و 5 درجه زیر صفر می باشد و در شرایطی که دمای هوا در زمستان از 5 درجه پایین تر رود به شدت آسیب خواهند دید. 3-این نوع درختان از انواع جنگلی می باشدکه ریزش برگ، گل و ضایعات زیادی داشته و مناسب معابر درون شهری نبوده ودر اثر ريزش برگ اين گونه ،حتي علفهاي هرز يا رشد نكرده و يا به سختي رشد مي كنند. و در واقع باعث  مي شود هيچ گونه گياهي سبزنشود يا شرايط رشدش سخت  شود.)منبع :مقاله مزارع اكاليپتوس تايلند كه البته  اگر هدف توليد چوب باشد از اين امر در مزارع اكاليپتوس به عنوان يك نكته مثبت  قلمداد مي شود.)4-در تحقیقات اخیر دانشمندان ثابت شده است در اثر فعالیت درختان اکالیپتوس گاز ازن(O3 ) که یکی از آلاینده های مهم هوای می باشد تولید می شود و همچنين انتشار مونوترپن ها و ایزوپرن ها به اتمسفركه  از ترکیبات فرار آلیدراکالیپتوس است كه اين درخت از خود ساطع میکند).منبع: اوکالیپتوس آلوده کننده هوا وانتشار ترکیبات آلی فرار از جنگل اوکالیپتوس پرتغالی)

5-تماس با مواد حاصل از گیاه و حتی تماس با قسمتهای مختلف گیاه نظیر شاخ و برگ آن در افراد حساس کهیر ایجاد كرده و آلرژي زاست.(منبع:1-گياهان دارويي otcسايت   vista.ir 2-آشنايي با درخت اكاليپتوس  نويسنده زري دولت فر91)

6-در اين گونه رزين هاي آتش زاوجود دارد كه يكي از مهمترين علل آتش سوزي در جنگلهاي استراليا مي باشد.

7-از ديگرموارد حذف اين درخت مي توان به مشكلات ناشي در سيم هاي برق وشكستن آنها در زمان طوفان اشاره نمود.
بنابراین لازم است از پیگیریهای شهردار محترم در راستای حذف تدريجي ،اکالیپتوس از فضای سبز شهری تشکر نموده و امیدوار باشیم در جایگزینی آنهابا بهره گیری از تخصصهای لازم و کاشت گونه های متناسب با شرایط اکولوژیکی و آب و هوایی اقدام گردد تا در آینده دچار مشکلاتی از این قبیل نشویم...

گونه هاي مورد استفاده مي بايست مقاوم به  آفات و امراض باشد كه گونه هاي نارنج،خرما،زيتون و شيشه شور تا حدود زيادي داراي اين شرط مي باشند.

با توجه به شرايط فوق موارد ذيل پيشنهاد مي گردد:

1- درختان اكاليپتوس به صورت تدريجي حذف گردد تا گونه هاي جديد رشد نموده و فضاي شهري يكدفعه دگرگون نگردد،چرا كه با حذف تدريجي درخت ، ذهن مردم نيز راحتر قطع درخت را پذيرا بوده و در واقع با اين كار به حساسيت مردم در خصوص قطع درخت احترام گذاشته مي شود.

 2-از بين درختان فوق به نظر مي رسد بهترين گونه تركيب درخت خرما با نارنج باشد.

3-با توجه به تنوع در فضاي سبز شهري گونه هاي  بعدي زيتون اصلاح شده و شيشه شور توصيه مي گردد.

           عباس جواهري                                                                     محمد زرگران

كارشناس ارشد زراعت و اصلاح نباتات                                                كارشناس ارشد منابع طبيعي

مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید

مخاطبان آن لاین یزدفردا -فرداییان همیشه همراه یزدفردا در سراسر جهان

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا